Habarlar

2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda alnan bu suratda, Türk Lira banknotlarynyň ABŞ-nyň dollarynda goýulýandygyny görüp bilersiňiz.REUTERS / Dado Ruvic / Illustration
Roýter, Stambul, 30-njy noýabr - Sişenbe güni türk lirasy ABŞ-nyň dollaryna garşy 14-e düşdi we ýewro garşy täze pese gaçdy.Prezident Taýyp Erdogan giňden tankyt edilmegine we walýuta Swelliň ýokarlanmagyna garamazdan, göterim derejesiniň kesilmegini ýene bir gezek goldady.
Lira ABŞ-nyň dollaryna garşy 8,6% pese gaçdy, Federal ätiýaçlyk federasiýasynyň berk sözlerinden soň ABŞ-nyň dollaryny ýokarlandyrdy, türk ykdysadyýetiniň we Erdoganyň syýasy geljegi bilen baglanyşykly töwekgelçilikleri görkezdi.Koprak oka
Şu ýyl şu wagta çenli walýuta takmynan 45% peseldi.Diňe noýabr aýynda 28,3% peseldi.Türkleriň girdejilerini we tygşytlamalaryny çaltlyk bilen ýok etdi, maşgala býudjetini bozdy, hatda käbir daşary ýurtlardan getirilýän dermanlary tapmaga çalyşdy.Koprak oka
Aýlyk satuw walýuta üçin iň ulusy boldy we 2018, 2001 we 1994-nji ýyllarda ösüp barýan bazar ykdysadyýetiniň krizislerine goşuldy.
Sişenbe güni gark bolan Erdogan, ykdysatçylaryň köpüsiniň iki hepdäniň içinde bäşinji gezek oýlanyşyksyz pul ýeňillikleri diýilýän zady gorady.
Milli ýaýlym TRT telekanalyna beren interwýusynda Erdogan täze syýasat ugrunyň “yza gaýdyp gelmejekdigini” aýtdy.
"Göterim mukdarynyň ep-esli aşaklamagyny göreris, şonuň üçin walýuta hümmeti saýlawdan öň gowulaşar".
Soňky iki onýyllygyň dowamynda Türkiýäniň ýolbaşçylary jemgyýetçilik pikir soralyşygynyň we 2023-nji ýylyň ortalarynda sesleriň azalmagy bilen ýüzbe-ýüz boldular.Pikir soraýyşlar Erdoganyň prezidentiň iň ähtimal garşydaşy bilen ýüzbe-ýüz boljakdygyny görkezýär.
Erdoganyň basyşy astynda merkezi bank sentýabr aýyndan bäri göterim mukdaryny 400 göterim azaldyp, 15 göterime çenli peseltdi we bazar, adatça, dekabr aýynda ýene göterim mukdaryny arzanlatmagyna garaşýar.Inflýasiýa derejesi 20% -e ýakyn bolany üçin, hakyky göterim derejesi gaty pes.
Oppozisiýa muňa jogap edip syýasaty derrew ýatyrmagy we irki saýlawlary talap etdi.Merkezi bankyň ygtybarlylygy baradaky aladalar sişenbe güni bir ýokary wezipeli adamyň gidendigi habar berildi.
Allspring Global Investments-iň köp aktiw çözgütleri üçin uly maýa goýum strategiýasy Braýan Jacobakobsen: "Bu, Erdoganyň geçirjek bolýan howply synag we bazar netijeleri barada duýduryş bermäge synanyşýar" -diýdi.
“Liranyň hümmeti peselip, inflýasiýany güýçlendirýän import bahalary ýokarlanyp biler.Daşary ýurt maýa goýumlary gorkup, ösüşi maliýeleşdirmegi kynlaşdyryp biler.Karzyň ýerine ýetirilmedik çalşygy, töwekgelçilikde has ýokary baha "-diýdi.
IHS Markit-iň maglumatlaryna görä, Türkiýäniň bäş ýyllyk karz defolt çalşygy (özygtyýarly defoltlary ätiýaçlandyryşyň bahasy) 6 esasy bal ýokarlandy, duşenbe güni 510 baldan 6 bal ýokarlandy, bu 2020-nji ýylyň noýabr aýyndan bäri iň ýokary dereje.
Ygtybarly ABŞ-nyň Gazna obligasiýalarynda (.JPMEGDTURR) ýaýramagy 564 esasy nokada çenli giňeldi we bir ýylda iň ulusy boldy.Olar şu aýyň başyndan 100 esse uly.
Sişenbe güni ýaýradylan resmi maglumatlara görä, bölekleýin isleg, önümçilik we eksport sebäpli üçünji çärýekde Türkiýäniň ykdysadyýeti geçen ýyl bilen deňeşdirilende 7,4% ösdi.Koprak oka
Erdogan we beýleki döwlet işgärleri bahalaryň birnäçe wagtlap dowam edip biljekdigine garamazdan, pul höweslendiriş çäreleriniň eksporty, karzy, iş üpjünçiligini we ykdysady ösüşi ýokarlandyrmalydygyny aýtdylar.
Ykdysadyýetçiler geljek ýyl walýutanyň hümmetsizlenmegi we çaltlaşdyrylan inflýasiýanyň 30% -e ýetmegine garaşylýar, esasanam walýutanyň hümmeti sebäpli Erdoganyň meýilnamasyny puja çykarar diýýärler.Beýleki merkezi banklaryň hemmesi diýen ýaly göterim mukdaryny ýokarlandyrýarlar ýa-da muny etmäge taýýarlanýar.Koprak oka
Erdogan: "Käbir adamlar ejiz görünmäge synanyşýarlar, ýöne ykdysady görkezijiler gaty gowy".“Nowurdumyz indi bu duzagy ýok edip biljek bir nokatda.Yza gaýdyp bolmaz "-diýdi.
"Roýter" habar gullugy çeşmelere salgylanyp, Erdoganyň soňky hepdelerde hatda hökümetiniň içinde-de syýasaty üýtgetmek baradaky çagyryşlary äsgermezlik edendigini habar berdi.Koprak oka
Merkezi bank çeşmesiniň sişenbe güni bankyň bazar bölüminiň ýerine ýetiriji müdiri Doruk Kukuksaragyň işinden aýrylandygyny we ýerine onuň orunbasary Hakan Eriň bardygyny aýtdy.
Adynyň efirde tutulmagyny islemedik bir bankir, Kukuk Salagyň gitmeginiň şu ýylky uly göwrümli ýolbaşçylyk reformalaryndan we syýasata birnäçe ýyllap täsir edeninden soň edaranyň “ýok edilendigini we ýok edilendigini” subut edendigini aýtdy.
Erdogan oktýabr aýynda Pul syýasaty komitetiniň üç agzasyny işinden aýyrdy.Gubernator Sahap Kawcioglu, soňky 2-1 / 2 ýylda syýasat tapawudy sebäpli özünden öňki üç adamy işinden aýyrandan soň mart aýynda bellendi.Koprak oka
Noýabr aýynyň inflýasiýa maglumatlary anna güni çap ediler we “Roýter” habarlar gullugynyň gözleginde inflýasiýa derejesiniň ýylyň dowamynda 20,7 göterime çenli ýokarlanjakdygyny we üç ýylyň içinde iň ýokary derejä ýetjekdigini çaklaýar.Koprak oka
Karz reýting kompaniýasy Moody's: "Pul syýasaty syýasata täsir edip biler we inflýasiýany ep-esli azaltmak, walýutany durnuklaşdyrmak we maýa goýujylaryň ynamyny dikeltmek ýeterlik däl" -diýdi.
Poçta gutyňyza iberilen iň soňky aýratyn habar habarlaryny almak üçin gündelik aýratyn habarlarymyza ýazylyň.
Tomson Roýteriň habarlar we metbugat bölümi bolan “Roýter” dünýädäki iň uly multimediýa habar berijisidir we her gün dünýäde milliardlarça adama ýetýär.“Roýter”, iş stoly terminallary, dünýä metbugat guramalary, önümçilik wakalary we gönüden-göni sarp edijilere iş, maliýe, içerki we halkara habarlary berýär.
Iň güýçli argumenti döretmek üçin abraýly mazmuna, aklawçy redaktirleme tejribesine we pudagy kesgitleýän tehnologiýa bil baglaň.
Complexhli çylşyrymly we giňeldilýän salgyt we ýerine ýetiriş zerurlyklaryny dolandyrmak üçin iň giňişleýin çözgüt.
Iş stolunda, webde we ykjam enjamlarda ýokary derejede işlenip düzülen iş tejribesi bilen deňi-taýy bolmadyk maliýe maglumatlaryna, täzeliklere we mazmuna giriň.
Hakyky we taryhy bazar maglumatlarynyň we global çeşmeleriň we hünärmenleriň düşünjeleriniň deňsiz-taýsyz kombinasiýasyna göz aýlaň.
Işewür gatnaşyklarda we şahsy gatnaşyklarda gizlin töwekgelçilikleri ýüze çykarmak üçin dünýä derejesinde ýokary töwekgelçilikli şahsyýetleri we guramalary ekrana çykaryň.