WANG XIAOYU we ZHOU JIN |Hytaý gündelik |Täzelenen: 2021-07-01 08:02
Bütindünýä saglyk guramasy yglan etdiGyzzyrma ýokÇarşenbe güni, ýyllyk işleriň 30 ýylda 30 milliondan nola çenli azalmagy bilen “görnükli edermenligi” öwdi.
BSGG Hytaýyň Günbatar Pacificuwaş umman sebitinde Awstraliýa, Singapur we Bruneýden soň üç onýyllygyň içinde çybyn bilen baglanyşykly keseli ýok eden ilkinji ýurt bolandygyny aýtdy.
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň baş müdiri Tedros Adhanom Gebreyesus çarşenbe güni çap eden beýanynda "Olaryň üstünlikleri gaty köp gazanyldy we diňe onlarça ýyllyk maksatly we dowamly hereketlerden soň gazanyldy" -diýdi."Hytaý bu bildiriş bilen gyzzyrma keseliniň geljeginiň durmuşa geçirip boljakdygyny bütin dünýä görkezýän ýurtlaryň sanyna goşulýar."
Gyzzyrma, çybyn dişlemek ýa-da gan guýmak arkaly geçýän keseldir.BSGG-nyň hasabatyna görä, 2019-njy ýylda dünýäde takmynan 229 million kesel bolup, 409,000 adamyň ölmegine sebäp boldy.
Hytaýda 1940-njy ýyllarda her ýylda 30 million adamyň bu heläkçilikden ejir çekýändigi we ölüm derejesiniň 1 göterim bolandygy çak edilýär.Milli saglyk komissiýasy şol döwürde tutuş ýurt boýunça etraplaryň we etraplaryň 80 göteriminiň endemiki gyzzyrma bilen göreşendigini aýtdy.
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy ýurduň üstünliginiň açarlaryny seljermekde üç faktory kesgitledi: gyzzyrma keselini anyklamak we hemmeler üçin bejerginiň elýeterliligini üpjün edýän esasy saglyk ätiýaçlandyryş meýilnamalarynyň durmuşa geçirilmegi;köp pudaklaýyn hyzmatdaşlyk;gözegçiligi we gözegçiligi güýçlendiren kesellere gözegçilik etmegiň innowasion strategiýasyny durmuşa geçirmek.
Daşary işler ministrligi çarşenbe güni gyzzyrma keseliniň ýok edilmeginiň Hytaýyň adam hukuklarynyň ösüşine we adam saglygyna goşýan goşandynyň biridigini aýtdy.
Ministrligiň metbugat sekretary Wan Wenbin gündelik metbugat ýygnagynda bu ýurda gyzzyrma ýok şahadatnamasynyň berilendigi Hytaý we dünýä üçin gowy habar.Hytaýyň Kommunistik partiýasy we Hytaýyň hökümeti adamlaryň saglygyny, howpsuzlygyny we abadançylygyny goramak meselesinde hemişe birinji orunda durýandygyny aýtdy.
Hytaý 2017-nji ýylda ilkinji gezek gyzzyrma ýokaşandygyny habar berdi we şondan bäri ýerli kesel ýok.
Noýabr aýynda Hytaý BSG-a gyzzyrma ýok şahadatnama bermek üçin ýüz tutdy.Maý aýynda BSGG tarapyndan çagyrylan hünärmenler Hubeý, Anhui, nanunnan we Haýnan welaýatlarynda baha berdiler.
Şahadatnama, azyndan üç ýyllap ýerli ýokançlyklary hasaba almaýan we geljekde ýaýramagynyň öňüni almak ukybyny görkezýän bir ýurda berilýär.BSGG-nyň habaryna görä, şu wagta çenli kyrk ýurt we sebit şahadatnama bilen berildi.
Şeýle-de bolsa, Hytaýyň Kesellere gözegçilik we öňüni alyş milli parazit keseller institutynyň başlygy Zhou Sýaonong Hytaýda ýylda 3000 töweregi gyzzyrma keseliniň getirilýändigini we gyzzyrma parazitlerini adamlara ýaýradyp bilýän çybyn görnüşi bolan Anofeliň henizem bardygyny aýtdy. Gyzzyrma ilatyň saglygyna agyr ýük bolan käbir sebitlerde.
"Gyzzyrmany ýok etmegiň netijelerini jemlemek we import edilýän ýagdaýlardan abanýan töwekgelçiligi ýok etmek üçin iň gowy çemeleşme, keseli ýok etmek üçin daşary ýurtlar bilen birleşmek" -diýdi.
2012-nji ýyldan başlap, Hytaý oba lukmanlaryny taýýarlamak we gyzzyrma kesellerini ýüze çykarmak we bejermek ukyplaryny ýokarlandyrmak üçin daşary ýurt häkimiýetleri bilen hyzmatdaşlyk maksatnamalaryny başlady.
Zhou, bu strategiýa keseliň iň köp zyýan çeken sebitlerinde keselleriň derejesiniň ep-esli azalmagyna sebäp bolandygyny aýtdy we gyzzyrma garşy maksatnamanyň ýene dört ýurtda başlamagyna garaşylýandygyny aýtdy.
Gyzzyrma garşy içerki önümleri, artemisinini, anyklaýyş gurallaryny we insektisid bilen bejermek torlaryny öz içine alýan daşary ýurtlarda gyzzyrma garşy önümleri köpeltmek üçin has köp tagallanyň edilmelidigini sözüniň üstüne goşdy.
Bill & Melinda Geýts gaznasynyň uly taslama işgäri Wei Sýaoýu, Hytaýa bu kesele sezewar bolan ýurtlarda ýerli tejribä eýe bolan ýerli zehinlere we ulgamlara düşünip bilmekleri üçin has köp zehin ösdürmegi teklip etdi.
Iş wagty: Noýabr-21-2021